Plwyf yng nghantref Penllyn yw Llanycil. Yn ddaearol mae yn cwmpasu ardal o lan Llyn Tegid i’r Arenig Fawr, a thrwy ganol Llyn Tryweryn i gyffuniau tref Y Bala. Yn wir yn yr hen oes dywedir i’r Bala fod yn rhan o blwyf Llanycil. Mae’r gair Llanycil yn dod o’r llanyn y gongl (cil) megis hen eglwys blwyf Y Bala, a Beuno yw ei Mabsant. Amaethyddiaeth yw’r prif gyflogwyr yn yr ardal, ond yn nechray yr ugeinfed ganrif roedd chwarel brysur ar lethrau’r Arenig a thros ddaugant o weithwyr yno. Ond poblogaeth denau a gwasgaredig a geir yn y plwyf bellach gyda dau bentref bach sef Rhyduchaf a’r Parc, a chlwstwr bychan o dai yn Llidiardau a’r Arenig o fewn ei thiriogaeth. Ar un adeg bu dwy ysgol gynradd yn y Plwyf sef Ysgol Maesywaen a gaewyd yn niwedd y chwedegau pan agorwyd ysgol newydd Bro Tryweryn yn y Frongoch ac Ysgol y Parc a gaewyd yn 2013 ar ôl ymgyrch hir i’w hachub. Gellir dweud fod trigolion Llanycil yn ddiwylliedig iawn, ac adlewyrchir hyn yn y bwrlwm cymdeithasol a geir yn y gwahanol gymdeithasau sydd yn defnyddio y ddwy neuadd a’r tri capel o fewn y plwyf yn wythnosol, a hynnu drwy gyfrwng yr iaith Gymraeg. Adnodd mwyaf gwerthfawr y plwyf yw Llyn Arenig sydd yn cyflenwi dŵr yfed i drigolion Penllyn a darnau o Edeyrnion.